Λικ, Γουίλιαμ Μάρτιν

(William Martin Leake, Λονδίνο 1777 – 1860). Άγγλος στρατιωτικός, τοπογράφος και αρχαιολόγος. Διετέλεσε αξιωματικός του αγγλικού πυροβολικού, υπηρετώντας αρχικά στις Αντίλλες και έπειτα στην Κωνσταντινούπολη, όπου στάλθηκε για να οργανώσει το τουρκικό πυροβολικό (1799). Με την ευκαιρία αυτή ταξίδεψε στη Μικρά Ασία, στην Ελλάδα, στην Αίγυπτο, στην Κύπρο, στη Συρία και τέλος πάλι στην Ελλάδα, όπου επιδόθηκε σε αρχαιολογικές και τοπογραφικές μελέτες. Από τις περιηγήσεις του στην Ελλάδα συγκέντρωσε πολλά αρχαία αντικείμενα και νομίσματα, τα οποία και δώρισε σε αγγλικά μουσεία. Ασχολήθηκε επίσης με την τοπογραφία της Αθήνας και της Αττικής καθορίζοντας τις θέσεις των αρχαίων δήμων της πόλης, για τους οποίους και έγραψε μία διαφωτιστική διατριβή (Λονδίνο, 1821). Κατά τη διάρκεια του πολέμου των Άγγλων εναντίον των Τούρκων, ο Λ. στάλθηκε από την αγγλική κυβέρνηση στον Αλή πασά για να βολιδοσκοπήσει τις διαθέσεις του και να εξετάσει με ποιον τρόπο θα μπορούσε να τον βοηθήσει η Αγγλία. Ο Λ. παρέμεινε για πολύ καιρό στην Ήπειρο και ταξίδεψε στην Αλβανία, για να μελετήσει την άμυνά της σε περίπτωση γαλλικής εισβολής. Ο Ναπολέων, ως αντίδραση στις ενέργειες του Λ., έστειλε στα Ιωάννινα τον ιστορικό της Ελληνικής Επανάστασης, Πουκεβίλ, ο οποίος διορίστηκε και γενικός πρόξενος της Γαλλίας. Παράλληλα, ο Λ. είχε αναλάβει την εκγύμναση των στρατιωτών του Αλή πασά και διορίστηκε επίσημα αντιπρόσωπος της Αγγλίας στα Ιωάννινα. Η μακροχρόνια παραμονή του στην Ήπειρο τον βοήθησε να συγκεντρώσει πλήθος ιστορικών πληροφοριών, να αποκτήσει άριστη γνώση των ελληνικών και να συνδεθεί με πολλούς διαπρεπείς Έλληνες και Οθωμανούς. Μετά την εκπλήρωση της αποστολής του στα Ιωάννινα, για την επιτυχία της οποίας προβιβάστηκε σε συνταγματάρχη, έφυγε για την Ελβετία με αποστολή τη μελέτη της στρατιωτικής οργάνωσης της χώρας και τα μέσα οχύρωσης των συνόρων της με τη Γαλλία (1815). Σύντομα, όμως, επέστρεψε στην Αγγλία και ζήτησε την αποστράτευσή του, επιθυμώντας να αφοσιωθεί αποκλειστικά στη συγγραφή και στη δημοσίευση των έργων του. Τα σπουδαιότερα από τα έργα του είναι τα εξής: Τοπογραφία της Αθήνας (Λονδίνο, 1821), Περιήγηση στη Βόρεια Ελλάδα (Κέιμπριτζ, 1822), Περιήγηση στη Μικρά Ασία (Λονδίνο, 1824), Τα κυριότερα αιγυπτιακά μνημεία του Βρετανικού Μουσείου (Λονδίνο, 1827), Περιήγηση στην Πελοπόννησο (Λονδίνο, 1830), Η νήσος Κως (Λονδίνο, 1843), Πελοποννησιακά (Λονδίνο, 1843) και Ελληνικά νομίσματα (Λονδίνο, 1854-59).